Elementy konstrukcyjne budynku muszą być ze sobą w odpowiedni sposób połączone według zasad dotyczących mechaniki budowli oraz ekonomii. Układ konstrukcyjny budynku, to jego całość zbudowana za pomocą różnych elementów konstrukcyjnych jakimi są fundamenty, ściany nośne stropy, belki oraz więźby dachowe.
W tym artykule:
- poznasz rodzaje układów konstrukcyjnych budynków
- dowiesz się jakie technologie są stosowane w budownictwie
- dowiesz się jak dobrać układ konstrukcyjny do budowy
Zapoznaj się także z: Czym jest budownictwo mieszkaniowe?
Rodzaje układów konstrukcyjnych budynków
Budynek z założenia planuje się, aby przebywali w nim ludzie. Musi on zatem spełniać kilka pewnych standardów, np. te pod względem konstrukcyjnym czy przeciwpożarowym. Ponadto materiały muszą posiadać pewne atesty, przykładowo – higieniczne.
Oczywiście budynek składa się z kilku połączonych ze sobą elementów, które razem tworzą pełną i spójną budowlę. Możemy rozróżnić dwa główne elementy. Są to: elementy konstrukcyjne oraz elementy niekonstrukcyjne.
Elementy konstrukcyjne budynku – przenoszą obciążenia, np. dach, strop czy ściana nośna.
Elementy niekonstrukcyjne – to te elementy, które obciążeń nie przenoszą, czyli: tynk lub okładzina ścienna.
Ważniejsze z konstrukcyjnego punktu widzenia są elementy konstrukcyjne. Elementy te różnią się między sobą. Zależy to głównie od sposobu w jaki układane są różne przekrycia.
Układy konstrukcyjne budynków
Układy i elementy konstrukcyjne budynku możemy podzielić na:
Elementy konstrukcyjne budynku – układ podłużny
W układzie tym, ściany nośne budynku umiejscawiane są w jego osi podłużnej, a stropy ułożone prostopadle do ściany nośnych.
Głównymi zaletami tego układu jest to, że zewnętrzne ściany równoległe ochraniają wnętrze budynku przed czynnikami atmosferycznymi oraz przenoszą obciążenie.
Wadą natomiast tego układu podłużnego jest brak swobody w kształtowaniu elewacji związanej z obciążeniem stropami, które przenoszą ściany zewnętrzne,
Elementy konstrukcyjne budynku – układ poprzeczny
W układzie poprzecznym ściany nośne ustawiane są w sposób prostopadły do podłużnej osi budynku, a stropy równolegle – do osi budynku.
Do zalet układu poprzecznego zaliczyć można możliwość swobodnego kształtowania elewacji, która nie obciąża ścian zewnętrznych. Zaletą jest także możliwość użycia różnych materiałów ze względu na funkcje jakie spełniają dane przegrody.
Układ poprzeczny ma także swoje wady do których zaliczyć można konieczność zastosowania dodatkowych usztywnień, które muszą być równoległe do osi budynku,
Elementy konstrukcyjne budynku – układ krzyżowy
Ściany nośne układy krzyżowego są równoległe i prostopadłe do osi podłużnej budynku.
Zaletą tego układu jest jego duża sztywność i stabilność.
Układ mieszany
Zdecydowaną zaletą tego układu jest to, że posiada większą możliwość kształtowania architektonicznego wnętrza budynku. Posiada również dużą sztywność oraz przestrzenność.
Wadą natomiast jest nierównomierne obciążenie ław fundamentowych, co w efekcie powoduje nierównomierne osadzenie się budynku. Jest bardzo skomplikowanym schematem przenoszenia obciążeń.
Technologie stosowane w budownictwie
Budynki można postawić z wykorzystaniem różnych metod. Sposoby jakie się do nich zalicza to, m.in.:
Metoda tradycyjna, inaczej zwana rzemieślniczą – to prace, które wykonuje się na placu budowy, np. murowanie i są to konstrukcje z elementów drobnowymiarowych.
Metoda uprzemysłowiona – to montaż na placu budowy gotowych elementów, które zostały wykonane w różnym stopniu wykończenia w innych fabrykach. Możemy w niej rozróżnić dwie metody:
- Metoda monolityczna – jest to technologia w której elementy powstają na placu budowy. Chcąc nadać wymagany kształt elementowi, musimy wykonać deskowanie. Następnie je wypełniamy i po upływie odpowiedniego czasu – mamy gotowy produkt.
- Metoda prefabrykowana – w tej metodzie gotowe elementy tworzy się są w fabryce, a następnie przewozi na budowę. Przykładem takiego produktu jest znana większości – wielka płyta.
Metoda tradycyjna udoskonalona – to układ konstrukcyjny podłużny zbudowany z dużych elementów wykonany w fabrykach. Jest to kompozycja dwóch poprzednich metod.
Dobór układu konstrukcji do budowy
Wybór układu konstrukcji budynku zależny jest od rodzaju obiektu oraz sposobu rozmieszczenia w nim ścian nośnych. To one przenoszą obciążenie z wyższych kondygnacji oraz stropów. Oparcie stropów na nośnych ścianach daje gwarancję, że budynek będzie odpowiednio sztywny, a przede wszystkim bezpieczny podczas użytkowania.
